|
|
ASIM BEZİRCİ: Sosyalizm ve edebiyat Asım Bezirci'nin ülkemiz edebiyatında seçkin, doldurulamaz bir yeri vardır. Edebiyat dünyasında, çalışkanlığı, titizliği, üretkenliği her zaman takdir ve beğeniyle karşılanmıştır. Çalışkan, yürekli bir karınca olarak nitelendirilmiştir. Kuşkusuz, 67 yaşında 70 yapıt veren, yapıtları üstüste dizildiğinde boyunu açan bir kişi olarak o, bunu çoktan hak etmişti. Türk diline saygı duyan, onu iyi kullanan, anlaşılır bir biçimle yazan güçlü bir kalem olmasının yanı sıra iyi bir çevirmendi. Edebiyatımıza katkısı olacağını düşündüğü kitapları araştırmış, çevirip dilimize kazandırmıştır. Pek çok yazarımız için hazırladığı biyografik araştırma ve deneme kitaplarıysa; genç yetişkin bütün edebiyatçılara, edebiyata ilgi duyanlara, edebiyat öğrencilerine ders kitabı olacak niteliktedir. Asım Bezirci'nin sevgisi yalnız şair ve yazarlarla, tanıdığı insanlarla sınırlı değildi. Sonsuz bir insan sevgisiyle doluydu. İçinden çıktığı, bağını hiç koparmadığı halkına büyük bir sevgisi vardı. Kendini halkına borçlu sayıyordu. Ve diyordu ki; "Elbette, halktan aldıklarımızla oluşturduğumuz birleşimleri kafamızda saklamayacağız. Onları hayata geçirmeye, uygulamaya girişeceğiz. Evet, 'devrimci düşünce olmadan devrimci eylem olmaz' ama eylem olmayınca da düşünce bir işe yaramaz" Gülsüm AKYÜZ
Asım Bezirci Edebiyat tarihçisi, eleştirmen, denemeci ve çevirmen. 1927’de Erzincan’da doğdu. İlkokulu Erzincan’da, ortaokul ve liseyi parasız yatılı olarak Erzurum’da okudu. 1950’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Aynı yıl, Gerçek gazetesinde yazarlığa başlayan Bezirci, 26 yıl boyunca muhasebecilik yapmak zorunda kalmasına karşın örnek bir çalışkanlıkla çok sayıda ürün verdi. Ataç’ın öznel/izlenimsel eleştiri anlayışına karşı nesnel/bilimsel eleştiri çığırının açılması için büyük çaba sarf etti. Başta Nâzım Hikmet olmak üzere tanınmış birçok yazarın eserlerini derleyip yayına hazırladı. 2 Temmuz 1993’te Sivas toplu kıyımında 33 ilerici aydın ve sanatçıyla birlikte katledildi.
1928'de demiryolu işçisi Hamdi Bey'le ev kadını Refika Hanım'ın tek çocuğu olarak dünyaya gelir Asım Bezirci. Üniversite yıllarında sosyalizmle tanışır. Türkiye Sosyalist Partisine girer. Refika Hanım hep bir denge isterdi. Sanki hassas bir terazi gibiydi. Asım Bezirci'ye "başkaldırı insanı" demek doğru bir tanımlama dedim. Şiddetle karşıydı. Kanımca, bunda sosyalizme yürekten inanmasının da etkisi var. Asım Bezirci, 67 yıllık yaşamına, bir insan ömrüne eşit uzunlukta 70 kitap sığdırdı. Sonuç ne kadar acı olursa olsun, yüreklerimizi ne kadar acıya keserse kessin, ölümü Asım Bezirci'ye yakışır biçimdeydi. Kalesini terk etmeyen komutanlara benziyordu. Gençliğe inanıyordu. Tercihi onlardan yanaydı. Ağız dolusu gülüşü, çoşkusu, kuralcılığı, kütüphane raflarında bile eleştiriyi sürdüreceğinden hiç kuşkunuz olmasın.
Eleştirmen, araştırmacı. Ortaöğrenimini Erzurum Lisesinde tamamladı. 1950’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. 28 yıl özel bir şirkette çalıştı, 1978’de emekli oldu. İlk yazın denemesi öykü türündedir. 1943’te Erzurum’da bir günlük gazete yayınlamıştır. 1950’de Gerçek gazetesinde A.Toplumcu imzasıyla politik fıkralar, inceleme yazıları, çeviri ve röportajlar yayınladı. Gazete kapatıldıktan sonra, 6-7 Eylül olayları da gerekçe gösterilerek birçok kez kovuşturmaya uğradı, 6 ay kadar tutuklu kaldı, aklandı. Fikret Arel, Halis Acarı imzalarıyla, sonraları da kendi adıyla Yeni Ufuklar, Forum, Pazar postası, yelken, Dost, Ataç (kendi çıkardığı), yeni a, Gelecek, Dönem, Sanat Emeği, papirüs, May, Halkın Dostları, Soyut, politika gibi gazete ve dergilerde yazdı.
Başlıca yapıtları: Çok Kapılı Oda (1961), Edip Cansever (1961), Günlerin Getirdiği Götürdüğü (iki yapıt da H.Götürk’le birlikte hazırlanmış,ilki 1961’de, diğeri de 1962’de yayınlanmıştır). Okudukça (1967), Dünden Bugüne Türk Şiiri (1968), Seçme Romanlar (R.Taner’le birlikte 1973), Sabahattin Ali (1974), Bilimden Yana, Sosyalizme Doğru (1976), Halk, Sosyalizm, Kültür ve Edebiyat (1979), Seçme Hikayeler (1981).
67 yılık hayatında 70 kitapla, O sosyalizmin, edebiyatın şiirin, halkın kütüphanesi idi. O Özgürlük, insanlık, barış, O bir başkaldırı abidesi idi, özü sözü zülfükâr olanlardan. O bir eleştirmendi, çünkü eleştirmeden daha iyiye güzele doğruya gidilemezdi. Toprağa gül dikenleri, güle dil verenleri, O halk ozanlarımızı ölümsüzleştirdi. ”Bir insan olarak her türlü güzelliği koruma sorumluluğunu taşıyorum”. Herkes te öyle davranmalı, diyordu. Ankara'dan öteye Sivas´a gidip, Ucunda ölüm olsa bile, gençlere moral vermeyi tercih etmişti.
|
Asım
Bezirci 
Asım
BEZİRCİ
Asım
Bezirci (1927- ?) 
Bezirci,
eski ve yeni Türk edebiyatına ilişkin araştırmalarının yanında, ancak son
yıllarda gelişmeye başlayan eleştiri anlayışının da öncülerinden oldu.
1963’te Otağ, 1968’de Yeni Dergi’nin açtığı soruşturmalarda, yaşayan en
iyi eleştirmen seçildi. Çeviri, eleştiri, derleme, araştırma ve deneme
türündeki yapıtlarının sayısı 40’ı aşmıştır. Nazım Hikmet’in “Tüm
Eserleri”nin eleştirili, kaynakçılı basımını 1979’da tamamladı.
ASIM
BEZİRCİ : Erzincan 1927