|
| |
İlginç Türk buluşları
Ekonomideki hareketlenme patent başvurularında büyük artışa yol
açtı. Patent alan Türk buluşları arasında suda batırmayan mayo, asansörlü
korniş, yangında hayat kurtaran asansör ve sobadan gaz sızmasını önleyen
cihaz da var
Nevin Donat
Ekonomik büyüme patent başvurularını artırdı. Türk Patent Enstitüsü
Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Yüksel Birinci, "Patent başvuruları son 3
yılda yüzde 50 artış gösterdi. Bu yılın ilk 8 ayında başvurular yüzde 80
arttı" dedi. Yüksel Birinci'nin verdiği bilgiye göre birçok ilginç buluş
için de patent alındı. Bunların arasında, geriye sayaçlı trafik lambası, göz
kamaştırmayan far, suda batmayan mayo, asansörlü korniş, yangın için sırt
asansörü, yüzmeyi kolaylaştıran şort da var.
Birinci'nin verdiği bilgiye göre ilginç buluşlar ve patent
başvurularında belirtilen özellikler şöyle:
Batmayan mayo
Mayonun orta kısmındaki kumaşın arasına, sıkıştırılmış köpük blokları
yerleştirilmiş. Köpük suya karşı mukavemet gösterdiğinden mayoyu giyen çocuk
bel kısmından sürekli yukarı doğru itiliyor. Bu buluşun bir benzeri de
yüzmeye yardımcı olan şort. Deniz, yüzme havuzu, göl ve benzeri alanlarda,
geliştirilmiş yapısıyla kişiyi su yüzeyinde tutmaya yardımcı oluyor.
Asansörlü korniş
Asansörlü korniş, perdelerin kolayca asılmasını sağlayan otomatik bir
makara. Üzerindeki deliklerle lamaların tavana monte edilmesi kolaylaşıyor.
Lama makaralarından gelen kayışlarla korniş üzerine somunlarla monte edilen
küçük lama düzeneğinden oluşuyor. Kayışların serbest bırakılmasıyla korniş
aşağı doğru iniyor, toplanmasıyla yukarı doğru çıkıyor.
Gazı önleyen cihaz
Özellikle rüzgârlı havalarda sobalardan gaz sızmasıyla meydana gelen
ölümlere çare olarak düşünülmüş. Bir ucu soba borusuna, bir ucu baca
çıkışına monte ediliyor. Sistem otomatik veya devamlı çalışıyor. Rüzgâr
geriye teptiğinde hiç ısı kaybına neden olmadan gazları pervane yardımıyla
dışarı atıyor.
Sırt asansörü
Yangın çıktığında çok katlı binalardan hayat kurtarmaya yarıyor.
Aşağıya indirilecek kişinin sırtına askı kemerleriyle takılan sırt asansörü,
halatın ucundaki kancayla balkon veya pencereye tutturuluyor. Kendini
boşluğa bırakan kişinin ağırlığıyla gerginleşen halat, makarayı döndürüyor.
Makaranın dönüş hızı mekanik kısımdaki sıra dişlilerce yavaşlatılıyor.
Yavaşlatılarak dönen makaradan boşalan halat, asansörle birlikte kişiyi de
yere yavaş indiriyor.
İklimlendiren ayakkabı
Ayakkabı tabanının imalatı sırasında içerisine açılan nakil
kanallarının dışta kalan ağzı subaplı 5 aerosol kutusuna mevsime göre sıcak
veya soğuk hava depolanıyor. Sistemde ayrıca mantar önleyici, ayak
rahatlatıcı, koku verici preparatlar da yer alıyor.
'Ödüllü mucitlerimiz var'
2006 yılında, patent ve faydalı model belgesi almak için yapılan
başvuruların 7 bin 500 adede yaklaştığını belirten Türk Patent Enstitüsü
Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Yüksel Birinci, başvurulardan 3 bin 500'ünün
Türk vatandaşlarınca yapıldığını kaydetti. Türkiye'nin patent başvurularında
Avrupa'da 11'inci sırada yer aldığını ve Türk mucitlerin uluslararası
yarışmalarda ödül kazandığını ifade eden Birinci, şu bilgileri verdi:
"Geçen yıl ilk defa katıldığımız buluş fuarı IENA'da Türk mucitleri
çeşitli ödüller aldı. Bu yıl 2-4 Kasım 2007 tarihlerinde düzenlenen dünyanın
en büyük buluş fuarında Türk mucitleri üç ödül aldı. Serbest kategoride
Murat Nural, devrilmeyen merdiven sistemiyle altın madalya ve Ersin Doğan
yüksek güçlü lazer buluşuyla gümüş madalya aldı. Gürcan Gürses de seramik
filtre üretim yöntemi buluşuyla kolej ve üniversite kategorisinde gümüş
madalya kazandı." Yerli patent başvurularının makine ve insan ihtiyaçlarında
yoğunlaştığını belirten Birinci, yabancı başvuruların ise daha çok kimya ve
ilaç alanında yapıldığını söyledi.
'Patent almak ücretsiz'
Patent başvurularını desteklemek amacıyla Türkiye Bilim ve Teknik
Araştırma Kurumu'yla (TÜBİTAK) bir teşvik sistemi geliştirdiklerini kaydeden
Birinci şunları söyledi:
"Patent almayı neredeyse ücretsiz hale getirdik. Başvuru sahibi sadece
25 YTL ödedikten sonra, diğer ücretlerin tamamı TÜBİTAK tarafından hibe
şeklinde karşılanıyor. Ayrıca, uluslararası başvurular için de bir kısmı
hibe, bir kısmı kredili olmak üzere teşvik imkânı mevcut."
'Erke için açıklama yapamayız'
Türk Patent Enstitüsü'ne yapılan başvuruların, resmi patent bülteninde
yayımlanıncaya kadar gizli kaldığını vurgulayan Birinci, kamuoyunda oldukça
ilgi uyandıran 'Erke dönergeci' ile ilgili olarak şunları söyledi:
"Patentin, patent bülteninde yayımlanma süresi 18 aydır. Bu süre,
başvuru sahibinin erken yayın talebine göre öne alınabilir. Yayım
gerçekleşene kadar başvuru konusu buluşla ilgili herhangi bir şekilde bilgi
verilmez. Yayınla birlikte tüm kamuoyu buluştan haberdar olur. Erke
Araştırmaları ve Mühendislik, başvuruda bulunduğunu basına bildirmişti.
Bu durumda, ancak ilgili şirketin bir başvurusu olduğunu teyit
edebiliriz. İçeriğiyle ilgili bilgi veremeyiz."
18.11.2007 / Milliyet
|
|
